Bildirme eki nedir hakkında bilgi hakkinda bilgiler - terimler sozlugu

1. Çoğu sürerlik, kesinlik veya kuvvetli ihtimal kavramlarını vermek için yüklemin sonuna gelen durur kelimesinin ekleşmiş biçimi olan -dır, -dir eki.


2. tur- yardımcı fiilinin geniş zaman çekiminden (tur-ur) çıkan, yüklemi özneye bağlayan, ekleşip ünlü ve ünsüz uyumlarına giren, ek- fiilin bildirme kipinin teklik ve çokluk üçüncü şahıs çekimlerine gelerek anlamı güçlendiren -DIr/-DUr eki: olgundur, çalışkandır, siyahtır, çocuktur, yakındır, değildir vb. Bu ek, bazı bildirme ve tasarlama kiplerinin de sonuna gelerek oluş ve kılışa süreklilik, kesinlik, güçlü, bir ihtimal kavramları katar: Bu işlerde çalışan vatandaşlarımız Hindistan’da gerek anıtları korumak, gerek onları değerlendirmek için neler yapıldığını tetkik etmelidirler (F. R. Atay, Gezerek Gördüklerim, s. 123). Amma yine içimden hiçbir şey olmumıştır, sağ salim gelir diyordum öyle oldu (A. H. Tanpınar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, s. 292). Semra Seha, -Salıdan itibaren sahnemizde İstanbul’u teşhir edecektir (T. Buğra, İbişin Rüyası, s. 149). Bana kalırsa, bu hiç de garip değildir. Belki tabiî umurdandır. Hal yoktur, mazi ve onun emrinde bir istikbal vardır (A. H. Tanpınar, s. 86). Saatin kendisi mekân, yürüyüşü zaman, ayarı insandır (A. H. Tanpınar, göst. e. s. 33). Ve sanılır ki, yeşil türbe, rengini, eski Bursa baharlarının ılık sokaklarındaki en taze yeşillerinin özünden emmiştir. (F. R. Atay, göst. es. s. 12). vb.T. : haber edatı, edât-ı haber, edât-ı isnâd